فاسد شدن چسب ها
مقدمه: چسب یکی از مواد بسیار مهم و پرکاربرد در زندگی روزمره و صنعت می‌باشد. چسب برای اتصال انواع اجزا و قطعات به یکدیگر به کار می‌رود. اما گاهی اوقات چسب‌ها دچار فساد و کاهش کیفیت میشوند که مشکلاتی را به وجود می‌آورد. در این مقاله به بررسی عوامل فاسدشدن چسب و راهکارهای پیشگیری از آن می‌پردازیم
آیا چسب فاسد میشود؟
بله، چسب‌ها می‌توانند با گذشت زمان و قرار گرفتن در شرایط نامساعد، فاسد شوند و کیفیت اولیه خود را از دست بدهند.
دلایل اصلی فاسد شدن چسب عبارتند از:
- رطوبت: رطوبت باعث از بین رفتن خاصیت چسبندگی مواد چسبناک میشود.
- گرما: دمای بالا باعث تجزیه ترکیبات چسب و کاهش چسبندگی میشود.
- نور مستقیم خورشید: اشعه ماوراء بنفش خورشید باعث تخریب پیوندهای شیمیایی چسب میشود.
- گذشت زمان طولانی: با گذشت زمان طولانی از تولید، کیفیت و چسبندگی چسب کاهش می‌یابد.
- مواد شیمیایی: واکنش با برخی مواد شیمیایی باعث تضعیف چسب میشود.
پس باید شرایط نگهداری چسب‌ها را رعایت کرد تا از فاسد شدن آن‌ها جلوگیری شود.
چه نوع چسب هایی زود تر فاسد میشوند؟
برخی انواع چسب‌ها نسبت به سایر انواع حساسیت بیشتری به فساد و از دست دادن کیفیت دارند. مهم‌ترین انواع چسب‌هایی که سریع‌تر فاسد میشوند عبارتند از:
- چسب‌های آلی و طبیعی مانند چسب نشاسته، چسب صمغ و چسب‌های گیاهی. این‌ها به راحتی توسط میکروارگانیسم‌ها تجزیه میشوند.
- چسب‌های لاستیکی و پلیمری، مانند چسب نواری، چسب چوب و چسب مایع. این‌ها در برابر گرما و رطوبت حساس‌ترند.
- چسب کاغذ یا مقوا که به راحتی در اثر رطوبت کیفیت خود را از دست می‌دهد.
- چسب‌های اپوکسی دو جزئی که پس از مخلوط شدن عمر محدودی دارند.
- چسب‌های حساس به نور مانند چسب سیانوآکریلات که تحت تاثیر نور خورشید فاسد میشوند.
بنابراین باید به نکات نگهداری و مصرف این چسب‌ها توجه ویژه‌ای نمود تا زود فاسد نشوند.
دلیل تخصصی فاسد شدن چسب ها
دلایل اصلی فساد و از دست دادن کیفیت چسب‌ها را می‌توان به صورت تخصصی به این شرح بیان کرد:
- هیدرولیز شیمیایی: رطوبت موجود در محیط باعث هیدرولیز پیوندهای شیمیایی درون مولکول‌های چسب شده و باعث شکسته شدن زنجیره‌های پلیمری میشود.
- اکسیداسیون: قرار گرفتن چسب در معرض هوا، اکسیژن و نور موجب اکسیداسیون ترکیبات آن و کاهش وزن مولکولی و در نتیجه کاهش چسبندگی میشود.
- تجزیه حرارتی: گرما باعث شکستن پیوندها و تجزیه مولکول‌های بزرگ چسب به مولکول‌های کوچک‌تر میشود که چسبندگی کمتری دارند.
- تابش فرابنفش: پرتوهای UV خورشید باعث شکستن پیوندهای دوگانه در ساختار چسب‌هایی مانند چسب‌های آکریلیک میشود.
- حمله میکروبی: میکروارگانیسم‌ها می‌توانند با متابولیزه کردن مواد چسب، باعث کاهش کیفیت آن‌ها شوند.
برای جلوگیری از فاسد شدن چسب‌ها می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- نگهداری چسب در دمای مناسب طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی. اجتناب از یخ زدن یا قرار گرفتن در گرمای شدید.
- قرار دادن چسب در مکان‌های خشک و عاری از رطوبت مانند کمدها و قفسه‌ها.
- استفاده از بسته‌بندی‌های ضدنفوذ هوا و رطوبت برای نگهداری چسب.
- جلوگیری از قرار گرفتن مستقیم چسب در برابر نور خورشید.
- توجه به تاریخ تولید و انقضای چسب و استفاده در زمان مجاز.
- پرهیز از مخلوط کردن چسب با حلال‌ها، رنگ‌ها و سایر مواد بدون اطمینان قبلی.
- همیشه پس از استفاده، درب چسب را محکم بسته و دور از نور و گرما نگهداری کرد.
با رعایت این نکات می‌توان از فساد یا کاهش کیفیت چسب جلوگیری نمود.
از کجا بفهمیم چسب فاسد شده؟
برای تشخیص اینکه آیا یک چسب فاسد شده است یا خیر، می‌توان به نکات زیر توجه کرد:
- بوی چسب: اگر چسب بوی نامطبوع و تعفن گرفته باشد، نشانه فساد آن است.
- رنگ چسب: تغییر رنگ، مثلاً از شفاف به کدر یا زرد شدن، می‌تواند به معنای فساد باشد.
- قوام چسب: اگر چسب لزج و چسبنده نباشد یا خاصیت چسبندگی خود را از دست داده باشد، فاسد شده است.
- جدا شدن فاز: اگر فازهای مختلف چسب از هم جدا شده باشند، فساد رخ داده است.
- ظاهر نامنظم: وجود لخته، ذرات معلق یا ظاهر ناهمگن نشانه فساد چسب است.
- کف کردن: اگر چسب پس از مدتی کف کند، یعنی دچار فساد شده است.
- توجه به تاریخ مصرف: گذشتن از تاریخ انقضای روی بسته هشداری برای احتمال فساد است.
بنابراین با مشاهده هر یک از این علائم باید از مصرف چسب مشکوک خودداری کرد.
در پایان، می‌توان گفت فاسد شدن چسب‌ها امری اجتناب ناپذیر است اما با رعایت نکاتی همچون نگهداری صحیح، استفاده در زمان مجاز، دوری از رطوبت، گرما و نور مستقیم می‌توان از بروز آن تا حد زیادی جلوگیری کرد. انتخاب صحیح نوع چسب بر اساس کاربرد و شرایط مصرف نیز حائز اهمیت است. در صورت مشاهده هرگونه علامت فساد در چسب، باید از استفاده از آن خودداری کرد
.
سوالات متداول در مورد فاسد شدن چسب :
آیا همه انواع چسب‌ها قابلیت فاسد شدن دارند؟
بله، اما برخی انواع مانند چسب‌های آلی حساس‌تر هستند.
چه عواملی باعث فاسد شدن سریع‌تر چسب میشود؟
رطوبت، گرما، نور مستقیم خورشید، مواد شیمیایی، گذشت زمان زیاد از تولید.
آیا چسب‌های فاسد شده قابل استفاده هستند؟
خیر، استفاده از چسب‌های فاسد شده توصیه نمی‌شود.
چگونه متوجه فساد چسب شویم؟
بوی نامطبوع، تغییر رنگ، از دست دادن چسبندگی، جدا شدن فاز و …